«Αντιλαμβάνεσθε την οργή και την αγανάκτηση που νοιώθουμε σήμερα στην εικόνα ενός ρασοφόρου να φτύνει το μνημείο Ολοκαυτώματος στη Λάρισα, ή στο άκουσμα του ισχυρισμού ενός Μητροπολίτη οτι «η μητέρα του Χίτλερ ήταν Εβραία» ή στην αναπαραγωγή στερεοτύπων που προσβάλλουν τους Εβραίους, ή άλλου Μητροπολίτη «ότι το Ολοκαύτωμα είναι δημιούργημα των Εβραιοσιωνιστών» και ότι οι Εβραίοι ευθύνονται για την οικονομική κρίση στη χώρα μας…»
Ομιλία στην εκδήλωση μνήμης των Εβραίων της Άρτας
Βίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ
Σεβασμιότατε Μητροπολίτη Άρτας Καλλίνικε, κυρία Υπουργέ , κύριε Δήμαρχε, κυρίες και κύριοι,
Τον Διονύσιο Σολωμό, τον γνωρίζουμε ως τον ποιητή που έγραψε τον ύμνο προς την ελευθερία, τον εθνικό ύμνο της πατρίδας μας. Ο Διονύσιος Σολωμός όμως ήταν ταυτόχρονα ο αγωνιστής της αλήθειας, «Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικό ότι είναι αληθές», έλεγε απέναντι στους λαϊκιστές της εποχής του, απέναντι σε όλους όσους επιχειρούσαν να πλάσουν εθνικούς μύθους για να μην μάθει ο λαός την αλήθεια, που πολλές φορές δεν είναι ευχάριστη.
Και η αλήθεια είναι ότι το 86% των Ελλήνων Εβραίων, δηλαδή 65.000 άνθρωποι εξοντώθηκαν στους θαλάμους αερίων του Άουσβιτς , της Τρεμπλίνκα και των άλλων ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, μόνο και μόνο επειδή ήταν Εβραίοι. Μήπως αμφισβητείται ότι το 94% των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, των Ιωαννίνων και άλλων πόλεων της Βορείου Ελλάδος κυρίως, συνελήφθησαν από τους Ναζί και τους συνεργάτες τους, συγκεντρώθηκαν και στοιβάχτηκαν και οδηγήθηκαν στο θάνατο με τις πλέον βιομηχανοποιημένες μεθόδους;
Η μαρτυρία της Εσθήρ Κοέν από τα Γιάννενα στις 6/3/2014 στην εφημερίδα Καθημερινή εξομολογήθηκε: «Οταν μας έβγαζαν από τα σπίτια μας και μας έσερναν στους δρόμους για να μας πάνε στην Γερμανία, δεν τράβηξε κανένας γείτονας ούτε το κουρτινάκι για να δει τι γίνεται…» είναι ενδεικτική της στάσης των «πολλών», των «Θεατών» του εγκλήματος.
Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης είπε αλήθειες, μίλησε με υψηλούς συμβολισμούς και συναίσθημα. Απάντησε στο γιατί τώρα η Θεσσαλονίκη σπεύδει να τιμήσει τους ανθρώπους που χάθηκαν και επί χρόνια αγνοούσε. «Δεν υπάρχει γιατί» τόνισε.
Αντιλαμβάνεσθε την οργή και την αγανάκτηση που νοιώθουμε σήμερα στην εικόνα ενός ρασοφόρου να φτύνει το μνημείο Ολοκαυτώματος στη Λάρισα, ή στο άκουσμα του ισχυρισμού ενός Μητροπολίτη οτι «η μητέρα του Χίτλερ ήταν Εβραία» ή στην αναπαραγωγή στερεοτύπων που προσβάλλουν τους Εβραίους, ή άλλου Μητροπολίτη «ότι το Ολοκαύτωμα είναι δημιούργημα των Εβραιοσιωνιστών» και ότι οι Εβραίοι ευθύνονται για την οικονομική κρίση στη χώρα μας . Αν όμως αυτή είναι η «γνώση» κάποιων Μητροπολιτών τότε η κατάσταση στην Εκκλησία της Ελλάδος είναι εξαιρετικά ανησυχητική παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του ιδίου του Αρχιεπισκόπου και μερικών Ιεραρχών να ανατρέψουν το καθεστώς άγνοιας, παραπληροφόρησης και φθηνής προπαγάνδας που επιχειρεί να θολώσει τις ευθύνες του Ολοκαυτώματος.
Ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Ανθιμος το 2012 είπε:»Στη σχέση μας με το Θεό, όλοι έχουμε ένα εβραίο μέσα μας, μέχρι σήμερα. Η Χριστιανική Εκκλησία δεν πρέπει να λησμονήσει ποτέ την οφειλή της στην Π.Δ. και στο λαό του Ισραήλ ως «παιδαγωγόν εἰς Χριστόν». Υπήρξαν ακραίες εποχές που την λησμόνησε και τότε έπραξε αντιχριστιανικά και απάνθρωπα».
Και ο Μητροπολίτης Δημητριάδος στις 5/2/2018 τόνισε «Καθίσταται επείγουσα ανάγκη, όλοι μας, σε κάθε μορφή ρατσισμού να αντιπαραθέτουμε τα πάμπολλα παραδείγματα της σύγχρονης εκκλησιαστικής αυτοσυνειδησίας που διατρανώνουν ότι ο αντισημιτισμός δεν έχει θέση στην κοινωνία μας».
Το 86% του Ελληνικού Εβραϊσμού εξοντώθηκε στα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου, με την Κοινότητα της Θεσσαλονίκης, αλλά και άλλες Εβραϊκές Κοινότητες, να αφανίζονται σχεδόν ολοκληρωτικά. Είναι εκεί όπου ο αντισημιτισμός ήταν διάχυτος, εκεί όπου οι τοπικές Αρχές συνεργάστηκαν με τους κατακτητές, εκεί όπου η εκκλησία και η κοινωνία αδιαφόρησαν επιδεικτικά στην εκδίωξη των Εβραίων συμπολιτών τους. Εχω ξαναπεί ότι εάν υπήρχαν περισσότεροι Δήμαρχοι όπως ο Καρρέρ της Ζακύνθου, Αρχιεπίσκοποι Δαμασκηνοί και Μητροπολίτες Χρυσόστομοι, περισσότεροι Άγγελοι Έβερτ, περισσότεροι αντιστασιακοί του ΕΑΜ, περισσότεροι Σίντλερ και περισσότεροι Βάλενμπεργκ, τότε πολύ λιγότεροι Εβραίοι στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη θα ακολουθούσαν τον δρόμο του μαρτυρίου, στα στρατόπεδα του θανάτου.
Αν όμως θέλουμε να δούμε την αλήθεια κατάματα, αν θέλουμε να πάρουμε τα πραγματικά διδάγματα της Ιστορίας, τότε πρέπει να καταλάβουμε ότι χωρίς την αδιαφορία των πολλών και την εν πολλοίς σιωπηρή ανοχή τους, δεν θα ήταν δυνατόν οι Ναζί να εξολοθρεύσουν τόσα εκατομμύρια ανθρώπους. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια, και ίσως ήρθε η ώρα η Ελληνική Πολιτεία να αναλάβει το βάρος της ευθύνης που της αναλογεί για την εξόντωση 60.000 Ελλήνων Εβραίων, όπως ακριβώς έκανε ο Δήμαρχος της Θεσσαλονίκης για λογαριασμό όλων των Θεσσαλονικέων.
Όπως είπε και ο εθνικός μας ποιητής, «Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικό ότι είναι αληθές». Και όπως έγραψε ο συγγραφέας Νίκος Δήμου, «αν ακολουθήσουμε την φράση του Σολωμού, ο πατριωτισμός γίνεται ένας νέος ανθρωπισμός. Αν κάνουμε σημαία μας την αλήθεια, τότε δεν χρειαζόμαστε πια πολλές σημαίες. Αν φτάσουμε να θεωρούμε εθνικό το αληθές, τότε πατρίδα όλων μας γίνεται μία: η αλήθεια».
Σε λίγες ώρες θα περπατήσουμε στον ίδιο ακριβώς δρόμο που διάβηκαν οι Εβραίοι της Άρτας την νύκτα της 24ης Μαρτίου, από τα σπίτια τους στοιβάχτηκαν στο τότε κινηματογράφο Ορφέα και από εκεί στο Αουσβιτς. Από τους 480 μόνο τριάντα επέστρεψαν. Και ήρθαμε σήμερα εδώ, απόγονοι Αρτινών Εβραίων, όχι μόνο για να θυμηθούμε αυτούς που βάρβαρα θανατώθηκαν και να τιμήσουμε τη μνήμη τους αλλά και προκειμένου μαζί με τους πολίτες της Άρτας να στείλουμε το σαφές μήνυμα του «Ποτέ Ξανά» προς όλους τους νοσταλγούς της πιο σκοτεινής σελίδας της ανθρώπινης ιστορίας.
Και χαίρομαι κύριε Δήμαρχε που την αλήθεια αυτή την υπηρετούν Αρτινοί συμπολίτες του πατέρα μου Ισαάκ Ελιέζερ, της γιαγιάς μου Χαννούλας Ελιέζερ – Σούση Ντεβαριά, των θείων μου αλλά και των οικογενειών Αρών, Μιζάν, Γκανή, Γκιούλη, Ιερεμία, Σαμπά, Σούση και άλλων πολλών, όπως ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Τσιλιγιάννης, ο Χάρης Βαδιβούλης με την ιστορική του έρευνα, ο Δημήτρης Βλαχοπάνος με το βιβλίο που κατέγραψε την μαρτυρία του Αρτινού ομήρου Ισαάκ Μιζάν, η Κατερίνα Σχισμένου με τη δημοσιογραφική της πέννα, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές που μετέχουν σε αυτές τις εκδηλώσεις μνήμης μιας Κοινότητας, ενός κομματιού της κοινωνίας της Άρτας που εκτοπίστηκε στα στρατόπεδα θανάτου και μαζί με αυτούς τους ανθρώπους χάθηκε και ένα κομμάτι του πολιτισμού μας, της ανθρωπιάς μας.
Ας είναι η μνήμη τους οδηγός μας για να μην ξαναζήσει η ανθρωπότητα μια τέτοια απανθρωπιά.
Άρτα 24/3/2018
