Με τρεις εκδηλώσεις η Περιφέρεια Θεσσαλίας και η Ισραηλιτική Κοινότητα Λάρισας τίμησαν την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου την Εθνική Ημέρα Μνήμης Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων Ολοκαυτώματος 2025.
*Φωτογραφίες των εκδηλώσεων στο τέλος του άρθρου
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΑΝΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΜΠΟΥΓΑ
«…Η σημερινή ημέρα είναι μια ισχυρή υπενθύμιση του χρέους μας να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη των ανθρώπων αυτών που χάθηκαν κατά τη διάρκεια της ναζιστικής θηριωδίας. Οι αριθμοί είναι συγκλονιστικοί, αλλά πίσω από αυτούς βρίσκονται πρόσωπα – οικογένειες, φίλοι, κοινότητες ολόκληρες που αφανίστηκαν.
Η ιστορία τους είναι μια ζωντανή μαρτυρία της ανθρώπινης αντοχής, του ανθρώπινου πόνου, αλλά και της ανθρώπινης θηριωδίας» τόνισε ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας κ. Αντώνης Οικονόμου, χαιρετίζοντας χθες κατά τη σεμνή τελετή αποκάλυψης της αναθηματικής πλάκας στο Στρατόπεδο Μπουγά, στη μνήμη των 2.650 Εβραίων από Λάρισα, Τρίκαλα, Βόλο και Γιάννενα που κρατήθηκαν στον χώρο αυτόν από Ναζί κατακτητές, πριν εκτοπιστούν και θανατωθούν στο Άουσβιτς. Στη λιτή, μα σπουδαία εκδήλωση που έγινε, σε συνεργασία με τον Δήμο Λαρισαίων, εκτός του κ. Οικονόμου χαιρέτισε ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Λάρισας κ. Μωυσής Μανουάχ, ενώ τιμές απέδωσε άγημα του Στρατοπέδου Μπουγά και στρατιωτική μπάντα.
Ο κ. Οικονόμου που εκπροσωπούσε τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, κ. Νικόλαο Δένδια, στην ομιλία του ανέφερε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Ο αριθμός 2.650 δεν αποτελεί απλώς ένα νούμερο πάνω σε μια αναθηματική πλάκα, το οποίο αποτυπώνει το μέγεθος ενός ανώνυμου και απρόσωπου πλήθους. Αποκαλύπτει το πρόσωπο και την όψη καθενός από αυτούς τους ανθρώπους. …Η ανείπωτη αυτή τραγωδία δεν πρέπει να λησμονηθεί».
Ακολούθως, ο κ. Μανουάχ ανέφερε ότι: «Με την τιμητική παρουσία όλων σας, το Στρατόπεδο Μπουγά της Λάρισας καθίσταται σήμερα ένα σημαντικό ιστορικό τοπόσημο. Ο απλός διαβάτης, ο πολίτης της Λάρισας, ο ιστορικός του μέλλοντος θα μπορούν να στέλνουν μια σκέψη στα εκατοντάδες αθώα θύματα του ναζισμού, από το σημείο αυτό, όπου άρχισε το μαρτύριό τους. Ας ευχηθούμε πως η αναθηματική πλάκα που σε λίγο θα αποκαλύψουμε θα δώσει, έστω και εκ των υστέρων, κάποιο νόημα στην τραγική θυσία για πάντα ως κάλεσμα για επαγρύπνηση».
Ακολούθως έγινε η αποκάλυψη της αναθηματικής πλάκας που βρίσκεται στον εξωτερικό τοίχο του στρατοπέδου Μπουγά και επί της οδού Φαρσάλων, ενώ ο κ. Σαλτής Μωυσής και η κ. Μπέττυ Μαγρίζου, απόγονοι ομήρων του Ολοκαυτώματος, μοιράστηκαν μαρτυρίες ανθρώπων που υπήρξαν κρατούμενοι στο στρατόπεδο. Η εκδήλωση έκλεισε με κατάθεση στεφάνων.
ΕΠΙΜΝΗΜΟΣΥΝΗ ΔΕΗΣΗ ΣΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ
Στο Μνημείο του Ολοκαυτώματος, στην πλατεία Εβραίων Μαρτύρων Κατοχής, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση από τον ραβίνο Ηλία Σαμπετάι, ο οποίος ζήτησε να μη λησμονηθεί ποτέ η θυσία των 6 εκατομμυρίων Εβραίων και τόνισε πως:
«Επί 80 χρόνια προσπαθούμε να καταλάβουμε γιατί και πώς συνέβη το Ολοκαύτωμα. Το πιο μελανό και αποκρουστικό κεφάλαιο της παναθρώπινης ιστορίας. Για μας αυτό το κεφάλαιο δεν είναι παρελθόν. Συμπυκνώνει μια ατέλειωτη σειρά από απορίες και ερωτηματικά. Επί 8 δεκαετίες μάς κατακλύζει αγανάκτηση και αποτροπιασμός». Εν συνεχεία, έγινε κατάθεση στεφάνων από εκπροσώπους πολιτικών και στρατιωτικών αρχών, Πρεσβειών και Προξενείων, Εβραϊκών Κοινοτήτων, φορέων και συλλόγων της πόλης.
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ ΔΩΛ
«Τι διδάσκει το Ολοκαύτωμα; Τους τρομερούς κινδύνους που ελλοχεύουν όταν η τεχνολογική πρόοδος δε συμπλέει με τον ουμανισμό. Είχαν προηγηθεί πολλά πογκρόμ. Επί αιώνες διώκονταν οι Εβραίοι και στην Ισπανία και στη Ρωσία και στην Αργεντινή ακόμα. Μονάχα, όμως, στη Γερμανία του 20ού αιώνα θα μπορούσε να εκπονηθεί -και να εκτελεστεί εν μέρει- ένα σχέδιο βιομηχανικής εξόντωσής τους. Όχι αποκλειστικά των Εβραίων. Αλλά και των Ρομά και των ομοφυλόφιλων και εκείνων ακόμα που έπασχαν από αναπηρία ή διανοητική υστέρηση που δεν ταίριαζε με την ανώτερη τάχα «Αρεία φυλή»» τόνισε ο βραβευμένος συγγραφέας Χρήστος Χωμενίδης μιλώντας χθες κατά την κεντρική εκδήλωση Εθνικής Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων μαρτύρων και ηρώων του Ολοκαυτώματος στο Δημοτικό Ωδείο της Λάρισας.
Η κατάμεστη αίθουσα φωτιζόταν από 6 κεριά, κάθε κερί για ένα εκατομμύριο Εβραίους νεκρούς, που άναψε αντιπρόσωπος της επιζήσασας ομήρου του Άουσβιτς-Μπιρκενάου κ. Νάκη Μπέγα, ο ραβίνος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Λάρισας κ. Ηλία Σαμπετάι, ο γενικός γραμματέας Εθνικής Άμυνας κ. Αντώνης Οικονόμου και ο σύμβουλος της Πρεσβείας του Ισραήλ κ. Ντορόν Λέμποβιτς, ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Δημήτρης Κουρέτας και ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Λάρισας κ. Μωυσής Μανουάχ και η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Λάρισας κ. Γαρυφαλιά Καρυστιανού, ενώ το τελευταίο κερί άναψαν εκπρόσωπος των απογόνων Β’ Γενιάς μετά το Ολοκαύτωμα κ. Σάμης Μπέγας μαζί με εβραιόπαιδα – μαθητές/μαθήτριες του σχολείου.
Οι χθεσινές εκδηλώσεις που συνδιοργανώθηκαν από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και την Ισραηλιτική Κοινότητα Λάρισας θα συνεχιστούν σήμερα το πρωί, με πρωταγωνιστές τα παιδιά σε Δημοτικό Ωδείο Λάρισας.
Τον κύκλο των χαιρετισμών άνοιξε ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας κ. Αντώνης Οικονόμου που σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι: «…Η θυσία των Εβραίων συμπατριωτών μας αποτελεί φάρο και οδηγό για όλους εμάς τους Έλληνες, τόσο στον παρόντα χρόνο όσο και στον μέλλοντα. Έχουμε χρέος να διατηρήσουμε την ανάμνησή τους ζωντανή, τιμώντας τα πρόσωπά τους και διασφαλίζοντας ότι τέτοια τραγικά γεγονότα δε θα επαναληφθούν ποτέ. Η ιστορία τους αποτελεί για εμάς μια προειδοποίηση, αλλά και μια συνεχή πρόκληση. Να μην επιτρέψουμε ποτέ ξανά τέτοιες θηριωδίες. Να γίνουμε θεματοφύλακες της ειρήνης, της δημοκρατίας και της αξιοπρέπειας κάθε ανθρώπου».
Εν συνεχεία, ο σύμβουλος της Πρεσβείας του Ισραήλ κ. Ντορόν Λέμποβιτς σημείωσε ότι «…η πρόσφατη χαρά για την απελευθέρωση των ομήρων και η κατάπαυση του πυρός μάς υπενθυμίζει ότι το Ολοκαύτωμα είναι, επίσης, μια στιγμή για να τιμήσουμε όσους στάθηκαν ενάντια στο κακό διασώζοντας Εβραίους με μεγάλο προσωπικό κίνδυνο. Αυτά τα άτομα χρησιμεύουν ως ηθικός φάρος για όλους μας, καθώς σηματοδοτούν το διεθνές αίτημα το Ολοκαύτωμα να μας υπενθυμίζει ότι μπορούμε να είμαστε ενωμένοι στη δέσμευσή μας να σταθούμε απέναντι στον αντισημιτισμό και την κάθε μορφής μισαλλοδοξία».
Ο οικοδεσπότης της βραδιάς περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Δημήτρης Κουρέτας εξιστόρησε ένα περιστατικό, όταν φοιτητές του στο νεοείσακτο μάθημα της βιοηθικής κλήθηκαν να μιλήσουν για τα σωσίβια που σώζουν ζωές, η χρήση και η τελειοποίηση των οποίων έγινε βασισμένες σε πειράματα που έκαναν ναζί σε Εβραίους.
Από τη μια σωσίβια που σώζουν ζωές, από την άλλη πειράματα σε Εβραίους. «Δεν μπορώ να αρχίσω τη συζήτηση χωρίς να θυμηθώ αυτές τις φρικαλεότητες, γιατί πάντα αυτή η ιστορία αφήνει βαθιές ουλές. Είναι μια εμπειρία τόσο τραυματική που αφήνει σημάδια, τα οποία παραμένουν για πάντα. Ωστόσο, ο οργανισμός προσπαθεί να ανακάμψει, να επουλώσει τις πληγές του» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Κουρέτας δηλώνοντας ότι θα είναι πάντα κοντά στην εβραϊκή κοινότητα.
Η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Λαρισαίων κ. Γαρυφαλλιά Καρυστιανού, εκπροσωπώντας τον δήμαρχο Λαρισαίων, κ. Θανάση Μαμάκο, τόνισε ότι: «Μέσα σε αυτήν τη μαύρη επέτειο αξίζει να κάνουμε μια ξεχωριστή αναφορά στους Δίκαιους των Εθνών, σε εκείνους που βοήθησαν τους Εβραίους συμπολίτες τους, σώζοντάς τους από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι πάνω από 350 Έλληνες Δίκαιοι των Εθνών λαμπρύνουν την ιστορία της πατρίδας μας και αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για κάθε μία και καθέναν από εμάς. Αυτοί είναι το πρότυπό μας και σήμερα. Αυτή είναι η υπόσχεση που πρέπει να δώσουμε στα παιδιά μας: ως Δίκαιοι των Εθνών, δε θα επιτρέψουμε στο κακό να αναστηθεί. Το μήνυμα της σημερινής ημέρας μνήμης συνοψίζεται σε δύο μόνο λέξεις: «Ποτέ Ξανά». Είναι ένα μήνυμα που, ακόμη και σήμερα, 8 δεκαετίες μετά τη φρίκη του Ολοκαυτώματος, εξακολουθεί να αφορά το «εδώ» και το «τώρα». Αφορά κάθε απροκάλυπτη απόπειρα αμφισβήτησης του Ολοκαυτώματος, αλλά κυρίως κάθε συγκαλυμμένη προσπάθεια σχετικοποίησης και υποτίμησής του».
Ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου κ. Δαυίδ Σαλτιέλ ακολούθως τόνισε ότι: «…Η Μέση Ανατολή, η Ευρώπη και ο κόσμος ολόκληρος διανύουν μία από τις δυσκολότερες περιόδους της ιστορίας τους. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να κατανοήσουμε την ιστορία του Ολοκαυτώματος και τη μοναδικότητά της, ώστε να μην επιτρέψουμε να ξανασυμβεί και να μην επιτρέψουμε να λοιδορηθεί. Η παιδεία και η ενημέρωση πρέπει να είναι οι βασικοί πυλώνες σε αυτήν την προσπάθεια. Χαιρετίζω την εξαιρετική πρωτοβουλία για την τοποθέτηση της αναμνηστικής πλάκας στο στρατόπεδο Μπουγά, για τους Έλληνες Εβραίους που πέρασαν από το στρατόπεδο».
Τον κύκλο των χαιρετισμών έκλεισε ο έτερος οικοδεσπότης της βραδιάς, ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Λάρισας κ. Μωυσής Μανουάχ, που σημείωσε ότι «…μελετούμε το Ολοκαύτωμα, προσπαθώντας να κατανοήσουμε τις πηγές της βαρβαρότητας του ναζισμού απέναντι σε πολλούς, αλλά κυρίως απέναντι στους Εβραίους. Δε φαίνεται να τα έχουμε καταφέρει πολύ καλά, αν κρίνουμε από το ότι ο αντισημιτισμός και η μη-αποδοχή δεν ήταν τελικά κρυμμένα και τόσο βαθιά στη συνείδηση του σημερινού κόσμου, όσο θα θέλαμε να πιστεύουμε. Η μισαλλοδοξία και η τάση για άστοχους συσχετισμούς παρουσιάζουν έξαρση στις μέρες μας, εξαπλώνονται ταχύτατα μέσω της τεχνολογίας, οδηγούν στη βία και δεν έχουν ούτε γεωγραφικά, ούτε πνευματικά, ούτε πολιτικά όρια».
ΗΘΙΚΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ
«Υπάρχει ασφαλής τρόπος να υποτάσσεται η γνώση στην ηθική;» ρώτησε ο κ. Χωμενίδης, σε κάποιο σημείο της ομιλίας του, για να απαντήσει ο ίδιος: «Θεωρητικά υπάρχει. Η ανοιχτή κοινωνία. Η δημοκρατία. Ο διαρκής έλεγχος της εξουσίας από τους πολίτες», για να θέσει, όμως, τον προβληματισμό, λέγοντας ότι: «Παρατηρούμε εν τούτοις πόσο εύκολα χειραγωγείται η κοινή γνώμη από δημαγωγούς, από χαρισματικές, διεστραμμένες προσωπικότητες. Από τα αυταρχικά καθεστώτα των ημερών μας, τα περισσότερο διαθέτουν το άλλοθι της λαϊκής ψήφου. Όπως το είχε και ο Χίτλερ το 1933. Τρέμω στη σκέψη να έθετε τότε την «Τελική Λύση του Εβραϊκού Ζητήματος» στην κρίση του γερμανικού λαού με δημοψήφισμα. Τρέμω ότι η πλειονότητα -εξαπατημένη, φανατισμένη, τυφλωμένη- θα την επιδοκίμαζε. Η συλλογική ενοχή θα σφραγιζόταν έτσι στις κάλπες του Ράιχ. Και η συγγνώμη θα ήταν ασύγκριτα πιο δύσκολη.
Για να θωρακιστούμε απέναντι στο τέρας δεν αρκούν τα δημοκρατικά αντανακλαστικά μας. Ούτε η περίφημη «ανθρωπιά», που έχω παρατηρήσει ότι τη μεταχειρίζονται ως φύλλο συκής οι πιο κυνικοί, οι πιο φιλοτομαριστές, εκείνοι που εμπορεύονται ευαισθησία και αλληλεγγύη στα σόσιαλ μίντια. Υπάρχει ο πυλώνας του πολιτισμού μας που υψώθηκε πριν από δυόμισι σχεδόν αιώνες, όταν το πνεύμα του Διαφωτισμού έλαμψε» σημείωσε ανάμεσα σε πολλά άλλα ο κ. Χωμενίδης.
Την εκδήλωση συντόνιζε ο δημοσιογράφος Κώστας Γκιάστας, ενώ μαθητές και μαθήτριες του Μουσικού Σχολείου Λάρισας απέδωσαν εβραϊκά τραγούδια.
Θανάσης Αραμπατζής
Πηγή: www.eleftheria.gr
