«Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Τρίκαλα μέχρι που μας πήραν οι Γερμανοί. Πενταμελής οικογένεια, οι γονείς μου και τρεις αδερφές. 24 Μαρτίου του ’44 μας έπιασαν οι Γερμανοί εμένα και τις αδερφές μου όταν ήρθαμε στα Τρίκαλα να δούμε τον πατέρα μου. Μας περικύκλωσαν και μας έπιασαν».
Έτσι, με αυτό τον τρόπο ξεκινά να αφηγείται τη ζωή της, τα δεινά που πέρασε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί η κ. Νάχη Μπέγα, 97 ετών σήμερα, Τρικαλινή Εβραία. Η ίδια και πολλοί επιζώντες παραβρέθηκαν σήμερα στα αποκαλυπτήρια του μνημείου Ολοκαυτώματος στην οδό Πλούτωνος, στα Τρίκαλα. Η κ. Μπέγα ήταν ένας από όλους εκείνους που είδαν σήμερα το μνημείο – δάκρυ των Εβραίων, που γλίτωσαν, για τα εκατομμύρια θύματα που εξοντώθηκαν από τους ναζί. Είδαν τις γραμμές του τρένου στο μνημείο, σαν να επιστρέφουν την ιστορική μνήμη με τρόπο οδυνηρό.
Η κ. Νάχη Μπέγα διηγήθηκε στην ΕΡΤ την ζωή της, το μπλόκο των Γερμανών στα Τρίκαλα το ΄44, τη μεταφορά της ίδιας και των αδελφών της στα στρατόπεδα. Τον χαμό της μίας της αδερφής, που αντιμετώπιζε ασθένεια, η οποία επιδεινώθηκε και την οδήγησε στον θάνατο από τις κακουχίες. Τις ταλαιπωρίες της άλλης της αδερφής, που βγήκε, ενώ βρισκόταν στο στρατόπεδο να μαζέψει αποφάγια, οπότε Γερμανός ναζί τη χτύπησε με το όπλο στο κεφάλι, με αποτέλεσμα να της προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες, που προκάλεσαν και τον θάνατό της. «Όταν τελείωσε ο πόλεμος δεν ήξεραν τι έκαναν. Περπατούσαμε μαζί με άλλες γυναίκες 3 εβδομάδες. Σε ξένο τόπο, χωρίς να ξέρουμε τη γλώσσα, χωρίς να ξέρουμε ούτε καν που βρισκόμαστε. Κάποια στιγμή μείναμε 5 Ελληνίδες. Μας χώρισαν και μας είπαν να πάμε στο σπίτι μας. Μας άφησαν σε ένα χωριό και δεν ξέραμε που να πάμε. Ο Ρώσικος στρατός μας έδινε τρόφιμα. Εγώ ευτυχώς δεν έφαγα. Πολλοί πέθαναν διότι από τις κακουχίες έφαγαν απότομα. Μετά από πολλές ταλαιπωρίες πήγα στην Αθήνα όπου βρήκα τον πατέρα μου. Στον χρόνο, όμως πέθανε και δυστυχώς έμεινα μόνη». Είναι αυτή η στιγμή που ο λυγμός δεν μπόρεσε άλλο να κρατηθεί στο λαιμό της. Βγήκε σαν δάκρυ στα μάτια της. Δεν παρέλειψε να δηλώσει ανήσυχη για τα φαινόμενο ανόδου του φασισμού στην Ελλάδα και τον κόσμο. Δεν παρέλειψε να πει «ποτέ ξανά ναζισμός, ποτέ να μην περάσει άνθρωπος αυτά που εμείς περάσαμε».
Η Ισραηλιτική Κοινότητα Τρικάλων υποδέχθηκε το τριήμερο που πέρασε ένα σημαντικό γεγονός: τις εκδηλώσεις που διοργανώνει κάθε χρόνο η Διεθνής Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA) σε μια ελληνική πόλη, με σκοπό την ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς του ελληνικού εβραϊσμού, την απότιση φόρου τιμής στα θύματα του Ολοκαυτώματος και την αφύπνιση της ελληνικής κοινωνίας ενάντια στον αντισημιτισμό.
Πολύς κόσμος βρέθηκε στις τριήμερες εκδηλώσεις. Βρέθηκαν εδώ, στα Τρίκαλα, άνθρωποι που επέζησαν και που οι μνήμες των θηριωδιών των ναζί επανέρχονται σαν μαχαίρι στην καρδιά. Η κ. Ρένα Μόλχο, Εβραία από τη Θεσσαλονίκη, διηγήθηκε τη δική της ιστορία. «Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη το 1942, την εποχή της κατοχής. Όταν ήμουν ενός έτους με άφησαν σε ένα μοναστήρι καθολικών στη Θεσσαλονίκη. Τη μαμά μου την πήραν στο στρατόπεδο. Τρία χρόνια έμεινα στο μοναστήρι, να με φυλούν οι καλόγριες. Το 1946 η ίδια η καλόγρια με πήγε στο Παρίσι στη μητέρα μου, που για καλή μου τύχη είχε σωθεί. Ο πατέρας μου, δικηγόρος, τον πήραν οι αντάρτες και σώθηκε μαζί τους στα βουνά. Έφυγε το 1944 με ένα ψαροκάϊκο στην Παλαιστίνη. Εκεί συνάντησα για πρώτη φορά τον πατέρα μου, ενώ ήμουν 5 ετών. Μείναμε 10 χρόνια στο Ισραήλ και μετά επιστρέψαμε στην Ελλάδα».
Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου Ολοκαυτώματος στον πεζόδρομο της Πλούτωνος στα Τρίκαλα ήταν η κορύφωση ενός τριημέρου εκδηλώσεων, που περιλάμβανε ομιλίες, παρουσιάσεις βιβλίων, συναυλίες, εκθέσεις φωτογραφίας, σαν και αυτές που λειτουργούν στο Μουσείο Τσιτσάνη, με τίτλο «Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων 1941-1944 – Προσωπικές Μαρτυρίες» και στο Πνευματικό Κέντρο Τρικάλων, με τίτλο «Το Γερμανικό ναζιστικό στρατόπεδο Άουσβιτς – Μπρικενάου», του κρατικού Μουσείου του Άουσβιτς με την επιμέλεια της Πρεσβείας της Πολωνίας.
Το παρόν έδωσε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Δαβίδ Σαλτιέλ, ο οποίος αναφέρθηκε στα 6 εκατομμύρια θύματα Εβραίων της ναζιστικής θηριωδίας. Στους 139 Τρικαλινούς Εβραίους που έπεσαν θύματα αναφέρθηκε με τη σειρά του ο κ. Ιάκωβος Βενουζίου, πρόεδρος της Ισραλητικής Κοινότητας Τρίκαλων.
Οι εκδηλώσεις έγιναν παρουσία των Πρέσβεων 10 Ευρωπαϊκών χωρών καθώς και των πρεσβειών της Αμερικής και της Ουρουγουάης.
(Πηγή: ΕΡΤ)
