ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΙΟ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Το Αρχείο Προφορικής Ιστορίας (ΑΠΙ) σήμερα περιέχει ένα διαρκώς εμπλουτιζόμενο σύνολο 124 συνεντεύξεων, κεντρικό θέμα των οποίων είναι οι καταθέσεις ζωής Ελλήνων Εβραίων που επέστρεψαν από τα στρατόπεδα εξόντωσης ή συγκέντρωσης, που κρύφτηκαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής ή που εντάχθηκαν στο αντιστασιακό κίνημα. Γύρω από τον κεντρικό αυτό θεματικό άξονα, διενεργήθηκαν και συνεντεύξεις με χριστιανούς μάρτυρες των διωγμών, γείτονες και φίλους Εβραίων συμπολιτών τους και άλλων που συνέβαλαν στη σωτηρία των διωκόμενων.

Το ΑΠΙ περιλαμβάνει πολύτιμα πραγματολογικά στοιχεία τόσο για πριν όσο και για μετά τον πόλεμο πλαισιώνοντας με αυτόν τον τρόπο ιστορικά τα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ενδεικτικά για τον Μεσοπόλεμο, αναφέρεται η πυρκαγιά του 1917 στη Θεσσαλονίκη και ο πολεοδομικός (και όχι μόνο) μετασχηματισμός της πόλης που ακολούθησε. Όσο για τη μεταπολεμική εποχή, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα εμπόδια που εμφανίζονται τη στιγμή συνειδητοποίησης του αδιανόητου, αλλά εκείνα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Εβραίοι πρώην μαχητές της Αντίστασης λόγω του Εμφυλίου Πολέμου.

Το Αρχείο βέβαια εστιάζει στις διαφορετικές εμπειρίες των διωγμού κατά τη διάρκεια της Κατοχής: από την εμπειρία των στρατοπέδων (κυρίως Άουσβιτς και Μπέργκεν-Μπέλσεν), μέχρι τα δίκτυα διαφυγής της Αντίστασης από την κατεχόμενη Ελλάδα, το ρόλο των σιδηροδρόμων, αλλά και για τη γεωγραφία της απόκρυψης, τις οικονομικές διαστάσεις της διάσωσης, τις διαφορετικές μεταβλητές (ζώνη κατοχής, χρονική στιγμή, σύνθεση) που καθόρισαν τελικά την τύχη της κάθε κοινότητας. Στις συνεντεύξεις αυτές συνυπάρχει τόσο το πώς βιώθηκε ο διωγμός όσο και το πώς έγινε, αναδεικνύοντας τη φωνή του ιστορικού υποκειμένου και βγάζοντας οριστικά τα θύματα από την ανωνυμία. Επιπλέον, ένα τέτοιο Αρχείο καταδεικνύει με τον πιο εναργή τρόπο τον πλουραλισμό των εμπειριών του ιστορικού παρελθόντος και αποτελεί πολύτιμη πρωτογενή πηγή όχι μόνο για την ιστορία του ελληνικού εβραϊσμού, αλλά και για την ιστορία της Ελλάδας γενικότερα.

Ο αρχικός πυρήνας του ΑΠΙ συγκροτήθηκε με αφορμή την πρώτη μεγάλη περιοδική έκθεση του Μουσείου με τίτλο «Κρυμμένα Παιδιά στην Ελλάδα της Κατοχής», που ξεκίνησε το 2001 με πρωτοβουλία της διευθύντριας του Μουσείου, κ. Ζανέτ Μπαττίνου. Από τότε, κάθε ερευνητική πρωτοβουλία του ΕΜΕ, κάθε καινούργιο πρόγραμμα αποτελεί αφορμή για να προστεθούν νέες συνεντεύξεις, οι οποίες έχουν διενεργηθεί από τους εξής ιστορικούς: τον Αλέξη Μενεξιάδη, την Κατερίνα Κράλοβα, τον Ιάσονα Χανδρινό, την Ελένη Μπεζέ, τον Φίλιππο Κάραμποτ και την Αλεξάνδρα Πατρικίου. Επιπλέον, εντός του Αρχείου, έχει συγκροτηθεί ένας αρχικός πυρήνας «Δωρεών», που ελπίζουμε σύντομα να διευρυνθεί, από οικογενειακά βίντεο μαρτυριών, συνεντεύξεων σε ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εκπομπές και άλλες συναφείς ηχογραφήσεις, που έχουν παραχωρηθεί στο ΕΜΕ. Όποιος θα ενδιαφερόταν να παραχωρήσει μια τέτοιο πολύτιμο τεκμήριο στο ΕΜΕ, η αξία του οποίου μπορεί να πολλαπλασιαστεί όταν γίνει μέρος του συγκεκριμένου Αρχείου, μπορεί να επικοινωνήσει με την υπεύθυνη του Αρχείου και ειδική ερευνήτρια στο ΕΜΕ, Αλεξάνδρα Πατρικίου (apatrikiou@jewishmuseum.gr).

Δείτε εδώ τον πλήρη κατάλογο των πληροφορητών

Δείτε εδώ μερικά αποσπάσματα

Κατόπιν αίτησης στο ΕΜΕ, ο ερευνητής μπορεί να επισκεφθεί το ΑΠΙ, όπου θα έχει πρόσβαση στον ατομικό φάκελο κάθε πληροφορητή, καθώς και στην αναλυτική βάση δεδομένων, ο οποίος περιλαμβάνει δελτίο καταγραφής στοιχείων του πληροφορητή και της συνέντευξης, αναλυτικό βιογραφικό, το ημερολόγιο της συνέντευξης και το πεδίο αφηγηματικών ενοτήτων. Η αναβάθμιση της βάσης δεδομένων και η λεπτομερής καταγραφή, που ανέλαβε να φέρει εις πέρας η Ελένη Κούκη, συνεχίζοντας το έργο που είχε ξεκινήσει ο Ιάσονας Χανδρινός, έγινε εφικτή χάρη στο πρόγραμμα ψηφιοποίησης του Αρχείου με χρηματοδότηση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

(Πηγή: www.jewishmuseum.gr – Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος)

Αν έχετε οποιαδήποτε απορία...

Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας. Θα χαρούμε να ακούσουμε νέα σας!!!
Κενταύρων 29, Πλ. Εβραίων Μαρτύρων Κατοχής, 41222, Λάρισα
2410532965
Δε - Πα: 10:00πμ - 14:00μμ